historia
Mapa Nowej Hiszpanii w 1810 roku
Nowa Hiszpania (hiszp. Nueva España) – hiszpańska posiadłość kolonialna w Ameryce Północnej, założona w 1521 roku po zakończonym sukcesem podboju Meksyku, od 1535 roku tworząca Wicekrólestwo Nowej Hiszpanii istniejące do 1821 roku.
Stolicą Nowej Hiszpanii było miasto Meksyk, zdobyte przez Hiszpanów na Aztekach kilkanaście lat przed założeniem wicekrólestwa. Rządzona była najpierw przez gubernatorów, z których pierwszym był zdobywca Meksyku – Hernán Cortés, a później przez wicekrólów mianowanych przez królów Hiszpanii. Terytorium Nowej Hiszpanii zajmowało tereny współczesnego Meksyku po Kostarykę jako granicę południową, a także wszystkie należące do Hiszpanii wyspy wśród Karaibów z Kubą na czele. Na północy obejmowała Nowa Hiszpania tereny należące dziś do Stanów Zjednoczonych, a tworzące obecnie stany Kalifornia, Nevada, Utah, Kolorado, Arizona, Nowy Meksyk oraz Teksas. Oprócz tego wliczana tu była Floryda, która po traktacie paryskim z 1763 roku została oddana Wielkiej Brytanii, za co w ramach rekompensaty przyłączono do Nowej Hiszpanii część utraconej przez Francję Luizjany wraz z portem w Nowym Orleanie ustanawiając granicę między posiadłościami brytyjskimi a hiszpańskimi na rzece Missisipi. Olbrzymie te terytoria tylko nominalnie wchodziły w skład wicekrólestwa, które nie było w stanie ich efektywnie kontrolować, a które w końcu Francuzi przejęli w roku 1800 by ostatecznie sprzedać Stanom Zjednoczonym w roku 1803. Przez większość czasu płynna, północna granica Nowej Hiszpanii została ustalona ostatecznie przez Traktat Adams-Onis w 1819. Niedługo potem, w 1821 roku, Hiszpania straciła większość terytorium wicekrólestwa, z wyjątkiem Kuby, Filipin oraz Puerto Rico, kiedy uznała niezależność Meksyku w chwili zakończenia meksykańskiej wojny o niepodległość. Administracji Wicekrólestwa Nowej Hiszpanii podlegały też Filipiny i inne, mniejsze posiadłości pacyficzne Hiszpanii.
W skład Nowej Hiszpanii wchodziły regiony autonomiczne: Nueva Extremadura, Nueva Galicia, Nueva Vizcaya oraz Nuevo Santander.
Wiki
Stolicą Nowej Hiszpanii było miasto Meksyk, zdobyte przez Hiszpanów na Aztekach kilkanaście lat przed założeniem wicekrólestwa. Rządzona była najpierw przez gubernatorów, z których pierwszym był zdobywca Meksyku – Hernán Cortés, a później przez wicekrólów mianowanych przez królów Hiszpanii. Terytorium Nowej Hiszpanii zajmowało tereny współczesnego Meksyku po Kostarykę jako granicę południową, a także wszystkie należące do Hiszpanii wyspy wśród Karaibów z Kubą na czele. Na północy obejmowała Nowa Hiszpania tereny należące dziś do Stanów Zjednoczonych, a tworzące obecnie stany Kalifornia, Nevada, Utah, Kolorado, Arizona, Nowy Meksyk oraz Teksas. Oprócz tego wliczana tu była Floryda, która po traktacie paryskim z 1763 roku została oddana Wielkiej Brytanii, za co w ramach rekompensaty przyłączono do Nowej Hiszpanii część utraconej przez Francję Luizjany wraz z portem w Nowym Orleanie ustanawiając granicę między posiadłościami brytyjskimi a hiszpańskimi na rzece Missisipi. Olbrzymie te terytoria tylko nominalnie wchodziły w skład wicekrólestwa, które nie było w stanie ich efektywnie kontrolować, a które w końcu Francuzi przejęli w roku 1800 by ostatecznie sprzedać Stanom Zjednoczonym w roku 1803. Przez większość czasu płynna, północna granica Nowej Hiszpanii została ustalona ostatecznie przez Traktat Adams-Onis w 1819. Niedługo potem, w 1821 roku, Hiszpania straciła większość terytorium wicekrólestwa, z wyjątkiem Kuby, Filipin oraz Puerto Rico, kiedy uznała niezależność Meksyku w chwili zakończenia meksykańskiej wojny o niepodległość. Administracji Wicekrólestwa Nowej Hiszpanii podlegały też Filipiny i inne, mniejsze posiadłości pacyficzne Hiszpanii.
W skład Nowej Hiszpanii wchodziły regiony autonomiczne: Nueva Extremadura, Nueva Galicia, Nueva Vizcaya oraz Nuevo Santander.
Wiki
