biologia-anatomia, 1943
7 października 1943 r., w sowieckim łagrze w obwodzie archangielskim zmarł Eugeniusz Bodo.
Eugeniusz Bodo, właśc. Bohdan Eugène Junod (ur. 28 grudnia 1899 w Genewie, zm. 7 października 1943 w Kotłasie) – polski aktor filmowy, rewiowy i teatralny. Syn Polki i Szwajcara, reżyser, scenarzysta, tancerz, piosenkarz i producent filmowy. Pseudonim sceniczny – „Bodo” – pochodzi od pierwszych sylab imion: jego pierwszego imienia (Bohdan) i matki (Jadwiga Anna Dorota). Jego ojciec był Szwajcarem, ewangelikiem reformowanym, a matka – Jadwiga Anna Dorota Dylewska (zm. w 1944) polska szlachcianka – była katoliczką. Eugeniusz był wyznania swego ojca. Około 1900 roku jego rodzina przeniosła się do Polski i osiedliła w Łodzi. Tam jego ojciec – Théodore, z wykształcenia inżynier – zajął się działalnością kulturalną. Ludwik Sempoliński wspominał, że Junod był „specjalistą od prowadzenia kabaretów” na prowincji. Najpierw, w latach 1903–1907, w wynajętym od braci Krzemińskich iluzjonie przy Piotrkowskiej 17, przemianowując go na Teatr Iluzji Urania. Od 1907 r. kino-teatr Urania mieścił się w drewnianym budynku na zapleczu domów u zbiegu obecnych ulic Piotrkowskiej i S. Jaracza (obecnie w tym miejscu dom handlowy Magda). O miejscu tym, jako swoim ulubionym wspomina Julian Tuwim.
Aktor przez całe życie zachował obywatelstwo Szwajcarii (co przyczyniło się do jego śmierci), jednak fakt ten nie był powszechnie znany w okresie międzywojennym.
W 1935 r. występował w Palestynie. W 1938 występował z programem estradowym z Mirą Zimińską[8]. W kwietniu 1939 otworzył w Warszawie przy ul. Foksal 17 kawiarnię Café-Bodo, a na piętrze kupił czteropokojowy apartament. Rozpoczął przygotowania do reżyserii nowego filmu Uwaga – szpieg!. W sierpniu 1939 podpisał kontrakt z nowym teatrem Tip-Top. W tym samym roku zamieszkiwał w Warszawie przy ul. Marszałkowskiej 132.
Po wybuchu wojny, we wrześniu 1939 oddał kawiarnię w dzierżawę i uciekając przed wojną przeniósł się do Lwowa, gdzie zamieszkał w podlwowskich Brzuchowicach. Tam, znając biegle rosyjski, został konferansjerem i występował w teatrze Tea-Jazz Henryka Warsa, dokonywał nagrań swoich piosenek w wersji rosyjskiej. Wtedy też, po powrocie z jednego z tournée po ZSRR, postanowił wyemigrować do USA i złożył w tej sprawie dokumenty, ujawniając obywatelstwo szwajcarskie.
Nie zdążył wyjechać. Po ataku III Rzeszy na ZSRR NKWD aresztowało go 26 czerwca 1941 w domu i wywiozło do Moskwy, gdzie został osadzony w więzieniu Butyrki. Decyzją specjalnej narady przy NKWD ZSRR został skazany na 5 lat ciężkiego obozu wychowawczego jako element społecznie niebezpieczny. Wyrok odsiadywał zarówno w więzieniu Butyrki, jak i później w Ufie. W czasie pobytu w Moskwie o jego uwolnienie starali się w imieniu ambasady polskiej Stanisław Kot i Tadeusz Romer. Jednak władze radzieckie nie wyraziły na to zgody ze względu na szwajcarskie obywatelstwo Bodo. Z tych samych przyczyn nie objęła go amnestia dla obywateli polskich.
Z Moskwy odtransportowano go do łagru w Kotłasie, w którym zmarł z wycieńczenia i głodu. Według radzieckich dokumentów miało to miejsce 7 października 1943 roku. Fakt ten obalił głoszoną w czasach PRL-u wersję, zgodnie z którą Bodo miał zostać rozstrzelany przez Niemców po tym, jak wkroczyli oni do Lwowa. Został pochowany w zbiorowym grobie. https://pl.wikipedia.org/wiki/Eugeniusz_Bodo
Aktor przez całe życie zachował obywatelstwo Szwajcarii (co przyczyniło się do jego śmierci), jednak fakt ten nie był powszechnie znany w okresie międzywojennym.
W 1935 r. występował w Palestynie. W 1938 występował z programem estradowym z Mirą Zimińską[8]. W kwietniu 1939 otworzył w Warszawie przy ul. Foksal 17 kawiarnię Café-Bodo, a na piętrze kupił czteropokojowy apartament. Rozpoczął przygotowania do reżyserii nowego filmu Uwaga – szpieg!. W sierpniu 1939 podpisał kontrakt z nowym teatrem Tip-Top. W tym samym roku zamieszkiwał w Warszawie przy ul. Marszałkowskiej 132.
Po wybuchu wojny, we wrześniu 1939 oddał kawiarnię w dzierżawę i uciekając przed wojną przeniósł się do Lwowa, gdzie zamieszkał w podlwowskich Brzuchowicach. Tam, znając biegle rosyjski, został konferansjerem i występował w teatrze Tea-Jazz Henryka Warsa, dokonywał nagrań swoich piosenek w wersji rosyjskiej. Wtedy też, po powrocie z jednego z tournée po ZSRR, postanowił wyemigrować do USA i złożył w tej sprawie dokumenty, ujawniając obywatelstwo szwajcarskie.
Nie zdążył wyjechać. Po ataku III Rzeszy na ZSRR NKWD aresztowało go 26 czerwca 1941 w domu i wywiozło do Moskwy, gdzie został osadzony w więzieniu Butyrki. Decyzją specjalnej narady przy NKWD ZSRR został skazany na 5 lat ciężkiego obozu wychowawczego jako element społecznie niebezpieczny. Wyrok odsiadywał zarówno w więzieniu Butyrki, jak i później w Ufie. W czasie pobytu w Moskwie o jego uwolnienie starali się w imieniu ambasady polskiej Stanisław Kot i Tadeusz Romer. Jednak władze radzieckie nie wyraziły na to zgody ze względu na szwajcarskie obywatelstwo Bodo. Z tych samych przyczyn nie objęła go amnestia dla obywateli polskich.
Z Moskwy odtransportowano go do łagru w Kotłasie, w którym zmarł z wycieńczenia i głodu. Według radzieckich dokumentów miało to miejsce 7 października 1943 roku. Fakt ten obalił głoszoną w czasach PRL-u wersję, zgodnie z którą Bodo miał zostać rozstrzelany przez Niemców po tym, jak wkroczyli oni do Lwowa. Został pochowany w zbiorowym grobie. https://pl.wikipedia.org/wiki/Eugeniusz_Bodo
