historia
Czy czarnoskórzy robili kariery w I RP?
Tak, czarnoskórzy przebywali głównie na dworach magnatów i pełnili różne role od służących po doradców. Niektórzy dochodzili do wysokich stanowisk i pełnili ważne funkcje. Czarnoskórzy mieszkańcy I RP oczywiście nie mieli żadnych problemów z przyswojeniem kultury i sarmackich zwyczajów.
W XVII wieku lwowski kasztelan Andrzej Fredro miał czarnoskórego służącego, który był nie tylko sługą, ale i czymś w rodzaju współczesnego ochroniarza. Podczas licznych imprez i bijatyk znanego z hulaszczego życia pracodawcy jego czarnoskóry ochroniarz wykazywał się nie tylko siłą fizyczną, ale i doskonałym opanowaniem szabli. Z czasem ustatkował się, ożenił, miał dzieci i dołączył do miejscowej szlachty.
Jan III Sobieski miał czarnoskórego dworzanina, Józefa Holendra, którego najwyraźniej darzył dużą sympatią. Gdy Holender zginął podczas bitwy pod Wiedniem zmartwiony król pisał do Marysieńki: „Mnie prawie wszyscy chłopcy poginęli.(..) Murzyna Józefa Holendra Turcy, w ręku już mając go, ścięli”.
Jedną z większym karier w I RP zrobił czarnoskóry Aleksander Dynis, który był na służbie biskupa krakowskiego. Ostatecznie ożenił się, miał dzieci i został starostą we wsi Koziegłowy w Siewierszczyźnie. Podczas Powstania Kościuszkowskiego o Polskę bił się generał mulat - Władysław Jabłonowski, był on jednym z generałów francuskich, ale też i Legionów Polskich.
Wśród żołnierzy podczas wojny z bolszewikami w 1920 roku znalazło się również dwóch czarnoskórych, którzy w czasie I wojny światowej walczyli w armii francuskiej i tak dostali się do niemieckiej niewoli. Jeden z nich, Sam Sandi walczył wcześniej również po polskiej stronie w powstaniu wielkopolskim. Pozostał w II RP, założył rodzinę i zrobił karierę jako zapaśnik. II Rzeczpospolitą do życia wybrał też bardzo utalentowany nigeryjski muzyk jazzowy, August Agbala Brown „Ali”, który założył tu rodzinę. "Ali" wziął również udział w walkach w Powstaniu Warszawskim.
Paradoksalnie los Murzynów w Polsce był o wiele lepszy nie tylko od losu niewolników w koloniach czy na Zachodzie, ale także od doli polskich czy ukraińskich chłopów pańszczyźnianych. Oczywiście ich los był też nieporównywalnie lepszy od dziesiątek tysięcy Polaków, których muzułmanie łapali w jasyr i sprzedawali na targach niewolników całego Bliskiego Wschodu.
Czarny był też adiutant Tadeusza Kościuszki, Jan Lapierre, oficer, nie odnotowano przypadku, aby ktoś nie wykonał jego rozkazu.
Zdjęcie: Władysław Franciszek Jabłonowski zw. Murzynkiem (ur. 25 października 1769 w Gdańsku, zm. 29 września 1802 na Saint-Domingue) – generał brygady Legionów Polskich.
Źródło: Moneta M. "Czarnoskórzy Sarmaci w szlacheckiej Polsce"
W XVII wieku lwowski kasztelan Andrzej Fredro miał czarnoskórego służącego, który był nie tylko sługą, ale i czymś w rodzaju współczesnego ochroniarza. Podczas licznych imprez i bijatyk znanego z hulaszczego życia pracodawcy jego czarnoskóry ochroniarz wykazywał się nie tylko siłą fizyczną, ale i doskonałym opanowaniem szabli. Z czasem ustatkował się, ożenił, miał dzieci i dołączył do miejscowej szlachty.
Jan III Sobieski miał czarnoskórego dworzanina, Józefa Holendra, którego najwyraźniej darzył dużą sympatią. Gdy Holender zginął podczas bitwy pod Wiedniem zmartwiony król pisał do Marysieńki: „Mnie prawie wszyscy chłopcy poginęli.(..) Murzyna Józefa Holendra Turcy, w ręku już mając go, ścięli”.
Jedną z większym karier w I RP zrobił czarnoskóry Aleksander Dynis, który był na służbie biskupa krakowskiego. Ostatecznie ożenił się, miał dzieci i został starostą we wsi Koziegłowy w Siewierszczyźnie. Podczas Powstania Kościuszkowskiego o Polskę bił się generał mulat - Władysław Jabłonowski, był on jednym z generałów francuskich, ale też i Legionów Polskich.
Wśród żołnierzy podczas wojny z bolszewikami w 1920 roku znalazło się również dwóch czarnoskórych, którzy w czasie I wojny światowej walczyli w armii francuskiej i tak dostali się do niemieckiej niewoli. Jeden z nich, Sam Sandi walczył wcześniej również po polskiej stronie w powstaniu wielkopolskim. Pozostał w II RP, założył rodzinę i zrobił karierę jako zapaśnik. II Rzeczpospolitą do życia wybrał też bardzo utalentowany nigeryjski muzyk jazzowy, August Agbala Brown „Ali”, który założył tu rodzinę. "Ali" wziął również udział w walkach w Powstaniu Warszawskim.
Paradoksalnie los Murzynów w Polsce był o wiele lepszy nie tylko od losu niewolników w koloniach czy na Zachodzie, ale także od doli polskich czy ukraińskich chłopów pańszczyźnianych. Oczywiście ich los był też nieporównywalnie lepszy od dziesiątek tysięcy Polaków, których muzułmanie łapali w jasyr i sprzedawali na targach niewolników całego Bliskiego Wschodu.
Czarny był też adiutant Tadeusza Kościuszki, Jan Lapierre, oficer, nie odnotowano przypadku, aby ktoś nie wykonał jego rozkazu.
Zdjęcie: Władysław Franciszek Jabłonowski zw. Murzynkiem (ur. 25 października 1769 w Gdańsku, zm. 29 września 1802 na Saint-Domingue) – generał brygady Legionów Polskich.
Źródło: Moneta M. "Czarnoskórzy Sarmaci w szlacheckiej Polsce"
