logo

historia
Królestwo Polskie za Bolesława III Krzywoustego (1102-1138), testament króla

Królestwo Polskie za Bolesława III Krzywoustego (1102-1138), testament króla
Bolesław III Krzywousty (ur. 20 sierpnia 1086, zm. 28 października 1138) – książę małopolski, śląski i sandomierski w latach 1102–1107, książę Polski w latach 1107–1138. Pochodził z dynastii Piastów, był synem Władysława I Hermana i Judyty czeskiej, córki króla Czech Wratysława II, oraz ojcem książąt: Władysława II Wygnańca, Bolesława IV Kędzierzawego, Mieszka III Starego, Henryka Sandomierskiego i Kazimierza II Sprawiedliwego.

Bolesław rozpoczął panowanie w latach 90. XI wieku, gdy władza centralna w Księstwie Polskim znacznie osłabła. Władysław Herman podzielił swoje księstwo, pozostawiając sobie formalnie władzę zwierzchnią, lecz realnie popadł w zależność polityczną od swojego palatyna, Sieciecha. Bolesław i jego brat Zbigniew po kilkuletnich walkach w 1101 wygnali z kraju komesa wspieranego przez Hermana. Po śmierci Władysława w 1102 powstały dwa niezależne organizmy państwowe, podległe Bolesławowi i Zbigniewowi.

Dążenie Bolesława do zdobycia Pomorza wywołało konflikt zbrojny między braćmi, w którego następstwie Zbigniew musiał uchodzić z kraju i szukać pomocy militarnej na dworze niemieckim. Bolesław skutecznie odparł zbrojną interwencję króla niemieckiego Henryka V w 1109 i ukarał Zbigniewa oślepieniem, wskutek którego zmarł. Wymierzona bratu kara wywołała oburzenie wśród zwolenników Zbigniewa, czego następstwem był kryzys polityczny w Polsce. Krzywousty zażegnał go, odprawił publiczną pokutę i odbył pielgrzymkę do klasztoru swego patrona, św. Idziego, na Węgrzech.

Bolesław układał się z Rusią i Węgrami w celu zerwania zależności politycznej od Niemiec i ich wasala, króla Czech, któremu Polska w momentach słabości politycznych była zmuszona do płacenia daniny ze Śląska. Zawarte na wschodzie sojusze pozwoliły księciu polskiemu skutecznie obronić państwo przed najazdem Henryka V w 1109. Kilka lat później, umiejętnie wykorzystując spory dynastyczne w Czechach, Bolesław zdołał zapewnić pokój na granicy południowo-zachodniej.

Drugą połowę rządów Bolesław poświęcił na podbój Pomorza. W początkowym okresie samodzielnego panowania w Księstwie Polskim granica północna, przebiegająca wzdłuż rzek Warty i Noteci, nie stanowiła dostatecznej ochrony państwa. W 1113 Bolesław, opanowując północne twierdze wzdłuż Noteci, umocnił granicę z Pomorzanami. W kolejnych latach książę przedsięwziął kroki w kierunku podboju Pomorza. Zażegnanie konfliktów ze Świętym Cesarstwem Rzymskim umożliwiło Bolesławowi wcielenie do Księstwa Pomorza Gdańskiego i podporządkowanie Pomorza Zachodniego. Wyprawy wojenne Bolesława, prowadzone w trzech etapach, zakończyły się w latach 20. XII w. militarnym i politycznym sukcesem. Integrację nowo przyłączonych terenów z pozostałymi ziemiami Bolesława Krzywoustego miała umożliwić chrystianizacja Pomorza i organizacja na tych terenach struktur kościelnych.

W latach 30. XII w. Bolesław uwikłał się w spór dynastyczny na Węgrzech. Przegrał z koalicją procesarską i został zmuszony do układów z Niemcami. W 1135 doszło do zjazdu w Merseburgu, na którym poruszono kwestię Pomorza, Śląska (prawdopodobnie także Polski) i ówczesnego zwierzchnictwa arcybiskupstwa magdeburskiego nad Kościołem w Polsce.

Bolesław był żonaty dwa razy. Małżeństwo z Rusinką, Zbysławą, dawało mu pretekst do interwencji zbrojnej w sprawy wewnętrzne rozbitej dzielnicowo Rusi. Po śmierci Zbysławy Bolesław ożenił się z Niemką, Salomeą, co poniekąd było przyczyną zmiany w polityce zagranicznej Polski: w drugiej połowie swoich rządów książę dążył do odbudowania stosunków dyplomatycznych z zachodnim sąsiadem. Swoim testamentem Bolesław określił zasady dziedziczenia i sprawowania władzy w państwie po swojej śmierci, czym zapoczątkował rozbicie dzielnicowe Polski.

Bolesław Krzywousty został uznany przez historiografię za obrońcę ówczesnej Polski. Większość życia poświęcił polityce pomorskiej i chrystianizacji tych ziem. Książę utrzymał również niezależność polskiego Kościoła, pomimo chwilowego niepowodzenia w latach 30. XII wieku. Krzywousty, mimo osiągnięć, popełniał także błędy. Zbrodnia na przyrodnim bracie Zbigniewie i późniejsza pokuta wyrażała jego wielkie ambicje i umiejętność znajdowania kompromisu.

Wiki
Popularne pytania
Dlaczego 40kg szympans jest zdecydowanie silniejszy od dorosłego człowieka?
Jak działa światłowód?
Czy osoby na rolkach mogą zgodnie z prawem jeździć po ścieżkach rowerowych?
Jakiego koloru jest tlen?
Kto uratował Tajwan w 1949 roku?
Co to jest?
Ile trwał pierwszy lot samolotu?
Co astronomowie głównie pozostawili na Księżycu?
Dlaczego domy drewniane szybciej wychładzają się od domów z cegieł?
Czy Ukraińcy poparli Rosjan w wojnie z Polską w 1919 roku?
Czym Samsung zajmował się na początku działalności?
Czy w Chinach prezydent wygłasza expose?
Kiedy w Polsce będzie można obserwować pełne zaćmienie Słońca?
Dlaczego konie sportowe na śniadanie dostają owies?