kultura-sztuka
Jak duże są posągi Moai?
Moai – rodzaj posągów wykonanych ze skał o pochodzeniu wulkanicznym (tuf wulkaniczny), przez mieszkańców Wyspy Wielkanocnej. Figury są monolityczne. Niektóre ważą nawet ponad 20 ton i mają ponad 6 metrów wysokości. Największy z moai – tzw. Paro miał ok. 10 metrów wysokości i ważył 75 ton. Znaleziono też jedną figurę, która została niedokończona (wys. 21 metrów, waga ok. 270 ton).
Mniej niż 1/5 posągów, które zostały przemieszczone na miejsca obrzędów, miała na początku pukao, czyli specjalne polinezyjskie czerwone koki (też wykonane z tufu), przypominające kapelusze. Około 95% z 887 moai, które są nam znane, zostało wyrzeźbionych ze skał wulkanicznych w kamieniołomie Rano Raraku, gdzie nadal jest 394 moai. Kamieniołom Rano Raraku z niewiadomych powodów został nagle opuszczony, a rzeźbiarze pozostawili po sobie wiele jeszcze niedokończonych figur. Figury wyrzeźbione w tym kamieniołomie były później prawdopodobnie toczone na balach na miejsce przeznaczenia i stawiane do pionu za pomocą lin. Intensywna eksploatacja wyspy przez mieszkańców i zużywanie dużych ilości drewna do transportu moai mogły się przyczynić do całkowitego ogołocenia wyspy z drzew.
Istnieje również koncepcja, że Moai były transportowane w pozycji pionowej, wykorzystując specyficzny kształt Moai i umiejscowienie środka ciężkości. Do takiego transportu wystarczą tylko liny i niepotrzebne jest drewno.
Istnieje wiele hipotez dotyczących tego, kto wyrzeźbił moai. Najpopularniejsza z nich mówi, że zrobili to polinezyjscy osadnicy około 1000–1100 r. naszej ery (przy czym najbliższa wyspa Pitcairn jest oddalona o 2078 km, a ponadto, płynąc od zachodu ku wyspie, napotyka się bardzo silne prądy morskie, co powoduje, że teoria ta ma wielu krytyków). Inni twierdzą, że na Wyspę Wielkanocną mieszkańcy przybyli z Ameryki Południowej i stamtąd przywieźli ze sobą swoje umiejętności kamieniarskie (jest to teoria Thora Heyerdahla, której nie udało się potwierdzić).
W połowie XIX wieku większość moai została przewrócona. Przypuszcza się, że było to wynikiem walk na wyspie pomiędzy bliżej nieokreślonymi grupami. Współcześnie około 50 moai z powrotem osadzono na ich dawnych miejscach.
Ocaleli mieszkańcy wyspy, których spotkali pierwsi Europejczycy, zachowali legendę o wodzu plemienia Hotu Matuʻa, który opuścił swoją ojczyznę w poszukiwaniu nowego domu. Kiedy zmarł, wyspa została podzielona pomiędzy sześciu jego synów, a następnie ich spadkobierców. Wyspiarze wierzyli, że stawiane posągi są zdolne do przechwytywania many (nadnaturalnych mocy) wodza. A to z kolei miało prowadzić do obfitych deszczów i lepszych zbiorów.
Wiki
Mniej niż 1/5 posągów, które zostały przemieszczone na miejsca obrzędów, miała na początku pukao, czyli specjalne polinezyjskie czerwone koki (też wykonane z tufu), przypominające kapelusze. Około 95% z 887 moai, które są nam znane, zostało wyrzeźbionych ze skał wulkanicznych w kamieniołomie Rano Raraku, gdzie nadal jest 394 moai. Kamieniołom Rano Raraku z niewiadomych powodów został nagle opuszczony, a rzeźbiarze pozostawili po sobie wiele jeszcze niedokończonych figur. Figury wyrzeźbione w tym kamieniołomie były później prawdopodobnie toczone na balach na miejsce przeznaczenia i stawiane do pionu za pomocą lin. Intensywna eksploatacja wyspy przez mieszkańców i zużywanie dużych ilości drewna do transportu moai mogły się przyczynić do całkowitego ogołocenia wyspy z drzew.
Istnieje również koncepcja, że Moai były transportowane w pozycji pionowej, wykorzystując specyficzny kształt Moai i umiejscowienie środka ciężkości. Do takiego transportu wystarczą tylko liny i niepotrzebne jest drewno.
Istnieje wiele hipotez dotyczących tego, kto wyrzeźbił moai. Najpopularniejsza z nich mówi, że zrobili to polinezyjscy osadnicy około 1000–1100 r. naszej ery (przy czym najbliższa wyspa Pitcairn jest oddalona o 2078 km, a ponadto, płynąc od zachodu ku wyspie, napotyka się bardzo silne prądy morskie, co powoduje, że teoria ta ma wielu krytyków). Inni twierdzą, że na Wyspę Wielkanocną mieszkańcy przybyli z Ameryki Południowej i stamtąd przywieźli ze sobą swoje umiejętności kamieniarskie (jest to teoria Thora Heyerdahla, której nie udało się potwierdzić).
W połowie XIX wieku większość moai została przewrócona. Przypuszcza się, że było to wynikiem walk na wyspie pomiędzy bliżej nieokreślonymi grupami. Współcześnie około 50 moai z powrotem osadzono na ich dawnych miejscach.
Ocaleli mieszkańcy wyspy, których spotkali pierwsi Europejczycy, zachowali legendę o wodzu plemienia Hotu Matuʻa, który opuścił swoją ojczyznę w poszukiwaniu nowego domu. Kiedy zmarł, wyspa została podzielona pomiędzy sześciu jego synów, a następnie ich spadkobierców. Wyspiarze wierzyli, że stawiane posągi są zdolne do przechwytywania many (nadnaturalnych mocy) wodza. A to z kolei miało prowadzić do obfitych deszczów i lepszych zbiorów.
Wiki
