astronomia-fizyka, 1909
Ojciec Giuseppe Lais podczas pracy w Watykańskim Obserwatorium Astronomicznym, 1909

Watykańskie Obserwatorium Astronomiczne (łac. Specula Vaticana, ang. Vatican Observatory, wł. Specola Vaticana) ma bogatą tradycję naukową. W 1576 papież Grzegorz XIII polecił budowę wieży (73 m) przeznaczonej m.in. do obserwacji astronomicznych. Stojąca do dziś Wieża Wiatrów nazywana jest także Wieżą Gregoriańską lub Obserwatorium Gregoriańskim. Na podstawie obserwacji znajdującej się tam meridiany papież zadecydował o reformie kalendarza. W roku 1703 papież Klemens XI przeznaczył Wieżę Wiatrów do obserwacji sejsmologicznych. Nazwa Specula Vaticana pojawiła się w roku 1784 na drzwiach biblioteki za sprawą kard. Zelada. Pod koniec XVIII w. Obserwatorium, nazywane Specola Pontificia Vaticana, stało się też centrum badań meteorologicznych.

W roku 1891 papież Leon XIII w swoim Motu Proprio Ut Mysticam zatwierdził Obserwatorium Watykańskie (Specola Vaticana), które stało się znaczącym instytutem naukowym na scenie międzynarodowej. Wyrazem tego był m.in. udział Obserwatorium w projekcie Carte du Ciel (International Sky Map).

W 1933 r. siedzibą Obserwatorium stało się Castel Gandolfo, gdzie w pałacu papieskim zamontowano nowe teleskopy. Ze względu na rosnące rozświetlenie nieba poszukiwano lepszego miejsca na nowoczesny teleskop nowej generacji. W roku 1980 przy Uniwersytecie Arizony w Tucson powstała Grupa Robocza VORG (Vatican Observatory Research Group).

W odległości ok. 160 km od Tucson wybudowano na Mount Graham (ok. 3200 m n.p.m.) nowoczesny teleskop VATT (Vatican Advanced Technology Telescope), którego pracę zainaugurowano w roku 1993.

Oprócz działalności naukowej, Obserwatorium organizuje, zwykle co dwa lata, Szkoły Astronomii dla studentów z całego świata, znacznie wspieranych przez papieża.

Wiki