historia
Mapa Europy Środkowej z Kroniki Norymberskiej, 1493
Liber cronicarum – inkunabuł wydany w 1493 r. w norymberskiej oficynie wydawniczej Antona Kobergera z drzeworytniczymi ilustracjami pochodzącymi z pracowni Michała Wolgemuta i tekstem napisanym przez Hartmanna Schedla. Słowa Liber cronicarum to popularny i będący w użyciu skrót od nieco przydługiego tytułu pełnego: Liber cronicarum cum figuris ymaginibus ab inicio mundi. W Polsce w dość powszechnym użyciu są również określenia: Kronika Świata, Kronika Schedla lub Kronika norymberska.
W Kronice świata kilka stron poświęcono Polsce zwanej wtedy Sarmacją. Przypuszcza się, że źródłem wiadomości dla Schedla był Konrad Celtis, który przed wydaniem Kroniki Świata kilka lat spędził w Polsce, głównie w Krakowie. Opisał więc to, co widział, a historię mógł poznać z Kroniki Długosza.
Część poświęcona Polsce nosi tytuł O królestwie Polskim i jego początkach. Autor przedstawia bardzo pobieżnie wygląd kraju, bogactwa, groźne żubry oraz kilku króli. Najwięcej miejsca poświęca Krakowowi. Wspomina Wawel, kościoły: Mariacki oraz św. Floriana, Skałkę, oraz biskupa Stanisława. Zachwyca się poziomem nauczania wydziału astronomicznego Akademii Krakowskiej, a przy okazji wspomina Wojciecha z Brudzewa. Oględnie (tak, że nie bardzo wiadomo, o co chodzi) wspomina trofea i wielką wojnę z Zakonem Krzyżackim (jako z Prusami). Zadziwia go, że dzicy Sarmaci nie są tacy dzicy, odżywiają się dobrze, piją napój z jęczmienia (nie zna nazwy piwa, a więc i samego napoju), który, jak ocenia autor, jest najlepszym napojem dla ciała (o ile się go nie nadużywa), są bardzo uprzejmi i gościnni, a przy tym waleczni, jak mało kto. Tę część ilustrują widoki Sarmacji położonej wzdłuż Wisły, widok Krakowa i Kazimierza (wtedy były to dwa odrębne miasta) oraz podobizna św. Stanisława. Dalej następuje opis Nysy (z widokiem) i Lubeki (z widokiem), leżących wtedy poza Polską. Przypuszcza się, że informacje o tych miejscach doszły w momencie druku i dlatego cała ta część jest tak mało zwarta tematycznie. Jednak Nysa jest opisana jako miasto na Śląsku zamieszkanym przez Słowian, a Lubeka jako miasto odebrane Słowianom przez Niemców.
Śląsk Schedel opisuje jako część królestwa czeskiego, leżącą na południe od Polski, pełną bogactw naturalnych ze stolicą we Wratislavii, po niemiecku zwanej Presla. Ślązacy mieszkają w byle jakich domach, są leniwi i zajmują się pijaństwem, Niemcy są zaś ich przeciwieństwem. Widok Wrocławia znajduje się w części opisującej Niemcy, co nie powinno dziwić, gdyż autor nie bardzo wie, gdzie jest granica. Wiadomości na ten temat czerpie z Ptolemeusza i Strabona. Widoki Krakowa, Nysy i Wrocławia zamieszczone w Kronice są uznawane za najstarsze ich przedstawienia.
Wiki
W Kronice świata kilka stron poświęcono Polsce zwanej wtedy Sarmacją. Przypuszcza się, że źródłem wiadomości dla Schedla był Konrad Celtis, który przed wydaniem Kroniki Świata kilka lat spędził w Polsce, głównie w Krakowie. Opisał więc to, co widział, a historię mógł poznać z Kroniki Długosza.
Część poświęcona Polsce nosi tytuł O królestwie Polskim i jego początkach. Autor przedstawia bardzo pobieżnie wygląd kraju, bogactwa, groźne żubry oraz kilku króli. Najwięcej miejsca poświęca Krakowowi. Wspomina Wawel, kościoły: Mariacki oraz św. Floriana, Skałkę, oraz biskupa Stanisława. Zachwyca się poziomem nauczania wydziału astronomicznego Akademii Krakowskiej, a przy okazji wspomina Wojciecha z Brudzewa. Oględnie (tak, że nie bardzo wiadomo, o co chodzi) wspomina trofea i wielką wojnę z Zakonem Krzyżackim (jako z Prusami). Zadziwia go, że dzicy Sarmaci nie są tacy dzicy, odżywiają się dobrze, piją napój z jęczmienia (nie zna nazwy piwa, a więc i samego napoju), który, jak ocenia autor, jest najlepszym napojem dla ciała (o ile się go nie nadużywa), są bardzo uprzejmi i gościnni, a przy tym waleczni, jak mało kto. Tę część ilustrują widoki Sarmacji położonej wzdłuż Wisły, widok Krakowa i Kazimierza (wtedy były to dwa odrębne miasta) oraz podobizna św. Stanisława. Dalej następuje opis Nysy (z widokiem) i Lubeki (z widokiem), leżących wtedy poza Polską. Przypuszcza się, że informacje o tych miejscach doszły w momencie druku i dlatego cała ta część jest tak mało zwarta tematycznie. Jednak Nysa jest opisana jako miasto na Śląsku zamieszkanym przez Słowian, a Lubeka jako miasto odebrane Słowianom przez Niemców.
Śląsk Schedel opisuje jako część królestwa czeskiego, leżącą na południe od Polski, pełną bogactw naturalnych ze stolicą we Wratislavii, po niemiecku zwanej Presla. Ślązacy mieszkają w byle jakich domach, są leniwi i zajmują się pijaństwem, Niemcy są zaś ich przeciwieństwem. Widok Wrocławia znajduje się w części opisującej Niemcy, co nie powinno dziwić, gdyż autor nie bardzo wie, gdzie jest granica. Wiadomości na ten temat czerpie z Ptolemeusza i Strabona. Widoki Krakowa, Nysy i Wrocławia zamieszczone w Kronice są uznawane za najstarsze ich przedstawienia.
Wiki
