logo

wojna, 1920
Zemsta za ataki brytyjskiej formacji "Black and Tans" na irlandzkim mieście Cork, 1920

Zemsta za ataki brytyjskiej formacji Black and Tans na irlandzkim mieście Cork, 1920
Black and Tans (tłum. Czarno-Brązowi, irl.: Dúchrónaigh) – formacja zbrojna walcząca po stronie Wielkiej Brytanii w czasie irlandzkiej wojny o niepodległość. W latach 1920-22 przez jej szeregi przeszło ok. 7000 ochotników.

Czarno-Brązowi zostali włączeni do działań w Irlandii w 1920 r. wraz ze znaczącym spadkiem wartości bojowej i morale Royal Irish Constabulary (RIC, tłum. Królewska Policja Irlandzka). Black and Tans tworzyli ochotnicy spoza Irlandii, głównie weterani I wojny światowej, powoływani jako tymczasowe wsparcie osobowe dla RIC.

Nazwa Black and Tans przyjęła się od pierwszych mundurów używanych przez członków formacji - zanim jej członkowie otrzymali mundury RIC nosili prowizoryczne uniformy w różnych kolorach, wyraźnie odróżniające ich od regularnych konstabli RIC.
Głównym przeciwnikiem Czarno-Brązowych była IRA, ale formacja ta wsławiła się brutalnością i wielokrotnymi atakami na cywilną ludność Irlandii (agresja i niski poziom dyscypliny były spowodowane m.in. krótkim okresem szkolenia Black and Tans wynoszącym trzy miesiące). Ich postępowanie wzbudzało niekiedy dezaprobatę tych, którym mieli pomagać - niektórzy członkowie RIC składali rezygnację, w proteście przeciwko postępowaniu Czarno-Brązowych. Do działań Czarno-Brązowych krytycznie nastawione były osobistości w Wielkiej Brytanii, m.in. król Jerzy V, biskupi anglikańscy, parlamentarzyści z partii pracy i partii liberalnej, Zjednoczenie Związków Zawodowych oraz część prasy.
Sformułowanie "Black and Tans" używane w Irlandii może być obraźliwym określeniem protestantów i Brytyjczyków. Jedna z piosenek republikańskich nosi tytuł Come out Ye Black and Tans.

Irlandzka wojna o niepodległość bywa też określana mianem "Black and Tan War", a przyznawany od 1941 r. weteranom IRA biorącym w niej udział medal "Cogadh na Saoirse" posiada przywieszkę z dwoma pionowymi pasami w kolorach czarnym i brązowym.

Wiki